Sơn và chất tạo màu trong không gian của bạn được đánh giá là một trong nhiều nguyên nhân tiềm ẩn gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe con người và môi trường. Vậy nên nhiều thương hiệu đã nghiên cứu các dòng sơn thân thiện để an toàn hơn với sức khỏe và môi trường. Thế nhưng, còn rất nhiều vấn đề xoay quanh tính thân thiện của một loại sơn? Cùng theo dõi bài viết để khám phá thêm về sơn thân thiện.
Sơn thông thường ẩn chứa những nguy hiểm gì đến môi trường?
Sơn truyền thống (cũng như nhiều loại vật liệu xây dựng khác) ẩn chứa nhiều loại chất hóa học độc hại, những loại hóa chất như formaldehyde và nhựa, bị thải ra ngoài môi trường. Đây đều là những chất cacbon hóa, được gọi là các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (Volatile Organic Compounds - VOCs) được đo lường bởi số lượng hoặc mức độ phát tán trong không khí, và những chất này nên được tạo ra càng ít thì càng tốt. "Mức độ VOCs càng cao thì càng phát sinh ra nhiều căn bệnh, gây nên bệnh hen suyễn, nôn mửa hay nhiều phản ứng dị ứng khác" - Phil Robinson từ Paint the Town Green. Các hóa chất độc hại này có thể tiếp tục phát tán đến 5 năm sau khi màu sơn đã khô.
Sơn thông thường có thể gây ảnh hưởng kéo dài trong 5 năm, kể từ khi hoàn thiện (Ảnh sưu tầm)
Vào năm 2010, Liên Minh Châu Âu đặt ra giới hạn cho hàm lượng VOCs được phép có trong sơn. Vì vậy, các hãng sơn sẽ làm nổi bật mức độ VOCs của họ trên bao bì sản phẩm. Tuy nhiên, việc không chứa đựng VOCs là điều không thể - Robinson giải thích. "Điều này là không thể vì tất cả các công đoạn tạo ra sản phẩm đều phát ra một lượng nhỏ VOCs. Họ đăng ký một hàm lượng cực kì nhỏ đến nỗi mà nó có thể được định nghĩa bằng không. Không phải là không có, chỉ là một lượng rất nhỏ". Điều quan trọng ở đây là phải nhận thức được việc sơn sẽ luôn thải ra một thứ gì đó vào không khí, vì vậy cần phải nắm bắt và hiểu biết các nguyên liệu trên để nhận biết được hàm lượng
Những yếu tố nào tạo nên một loại sơn thân thiện?
Không có bất kì một định nghĩa chính xác nào khẳng định cấu tạo của một loại sơn là tự nhiên - sinh thái. Một vài thương hiệu sơn có hàm lượng VOCs thấp sẽ thêm vào thành phần acrylic, vinyl và PVA để liên kết các thành phần với nhau, hoặc đạt được một lớp hoàn thiện nhất định, điều này khiến cho các sản phẩm của họ trở nên "thân thiện" trong mắt người tiêu dùng. Kể cả những hãng sơn đã có chứng nhận cũng có thể dùng chất tạo màu tổng hợp để tạo nên một số loại màu sắc đặc biệt - một lần nữa, đọc những thông tin trên nhãn mác là rất quan trọng.
Sơn được đánh giá là thân thiện dựa trên thành phần cấu thành nên nó (Ảnh sưu tầm)
Người đi đầu trong phong trào sơn thân thiện Edward Bulmer - nhà sáng lập của Edward Bulmer Natural Paint, định nghĩa sơn thân thiện như sau: “Nó phải là một sản phẩm mà không có bất kỳ tác hại xấu nào đến môi trường và xã hội. Những loại sơn hiện nay đang cố gắng kéo dãn và thay đổi định nghĩa này khi mà hầu hết những sản phẩm của họ gần như là hóa dầu. Chúng không thể "lỏng được như nước" đến nỗi họ phải thêm nước làm một thành phần của sơn - và thậm chí hàm lượng nước cũng chiếm con số rất nhỏ. Sơn tự nhiên là sản phẩm được thúc đẩy bởi chuẩn mực đạo đức, đảm bảo được nguồn nguyên liệu hợp lý, rõ ràng, quá trình chế tạo có kiểm soát và không có những chất thải nguy hiểm hay carbon trung tính bị thải ra ngoài môi trường trong quá trình sản xuất.
Còn yếu tố nào cần xem xét khi lựa chọn sơn thân thiện?
Dấu chân carbon chứa trong sơn của bạn. Những hãng sơn nhỏ hơn sẽ sản xuất được những lô hàng nhỏ hơn, vì vậy, họ sản sinh ra lượng chất thải ít hơn. Ví dụ như March and Son tại Lewes, hãng sơn sử dụng nguyên liệu địa phương. Người sáng lập Simon March giải thích: "Chúng tôi đã tạo ra rất nhiều loại sơn, nhưng sơn hạt lanh được tạo ra từ loại dầu hạt lanh ép cùng với phấn Sussex địa phương và thạch cao, lại bền vững hơn tất cả.
Quy trình sản xuất cũng là một yếu tố đánh giá sơn thân thiện (Ảnh sưu tầm)
Các chất tạo màu được lấy từ nhiều khu vực của Châu Âu, từ màu đất son tại Pháp và Ý cho đến chất hóa học (màu oxit) ở Anh và Hà Lan." Loại sơn này được bán ra trực tiếp từ vòi để giảm thiểu sự lãng phí. Khách hàng cũng được khuyến khích để trả lại những thùng đã sử dụng cho những khách hàng tiếp theo.
Những loại sơn nào thân thiện với môi trường?
Sơn vôi. Được làm từ vôi sống (vật liệu được tạo ra từ đá vôi), mất khoảng gần một năm để đông đặc, với một hàm lượng nhỏ dầu hạt lanh được thêm vào để quá trình sơn lên tường được dễ dàng.
Sơn đất sét. Một giải pháp nếu bạn đang cần loại sơn dạng lỏng, với chất tạo tự nhiên từ đất sét, hàm lượng VOCs tự nhiên thấp. Nó đã được chứng minh là rất hiệu quả để lấp đầy những lỗ hổng trên bức tường của những tòa nhà cũ bị hư hại theo thời gian.
Tham khảo Sơn đất Oliu - Vật liệu thân thiện, an toàn với người sử dụng và môi trường xung quanh
Sơn casein. Thay vì sử dụng đến các loại hóa chất độc hại, loại sơn này được tạo nên từ những loại protein có trong sữa.
Sơn gốc thực vật. Sản phẩm này sử dụng những chất tạo màu và dung môi được tìm thấy trong nước và các loại dầu thực vật.
Sơn khoáng. Được tạo nên từ những sắc tố màu tự nhiên lấy ở trong lòng đất thay vì những chất hóa học tổng hợp.
Nguồn: All your questions about eco-friendly paints answered
Người dịch: Công Tuấn
Biên tập: Thùy Dung
